İslâm Tarihi ve Sanatları Bölümünün bir alt departmanı olan İslâm Tarihi Anabilim Dalı, ilgili alanlarda çalışmalar yapmak üzere 1993 yılında Ç.Ü. İlahiyat Fakültesinin kuruluşu ile birlikte açılmıştır. İslâm Tarihi ve Sanatları Bölümü ise “İslâm Tarihi”, “Türk-İslâm Edebiyatı”, “Türk-İslâm Sanatları Tarihi” ve “Türk Din Musikîsi” şeklinde dört Anabilim Dalından müteşekkildir. İslâm Tarihi Anabilim Dalı kendi içinde “İslâm Tarihi”, “Türk-İslâm Tarihi” ve “İslâm Kurumları Tarihi” şeklinde üç bilim dalına ayrılmaktadır.

Fakülte 1994-1995 öğretim yılında öğrenci almaya başlamakla birlikte İslâm Tarihi Anabilim Dalında öğretim kadrosu teşkil edilememiştir. Ancak Ağustos 1995 tarihinden itibaren bir Öğretim Görevlisi ve bir Araştırma Görevlisi istihdam edilerek anabilim dalı faal hâle getirilmiştir. Gerekli takviyelerin yanı sıra, Anabilim Dalı kendi elemanlarının akademik aşamalarda ilerlemeleriyle de gelişmeye devam etmiştir. Nitekim İslâm Tarihi Anabilim Dalında görevli Araştırma Görevlilerinden Fatih Yahya Ayaz Aralık 2008’de önce Yardımcı Doçent, ardından Ocak 2009 tarihinde Doçent olmuş ve Ekim 2014 tarihinde de Profesör olarak atanmıştır. Ancak diğer Araştırma Görevlisi İlyas Topsakal Dr. olarak İstanbul Ü. İlahiyat Fakültesine geçmiştir. Anabilim Dalımızda halen bir profesör, bir öğretim görevlisi ve iki tane de Araştırma Görevlisi vazife yapmaktadır. Prof. Dr. Fatih Yahya AYAZ Aralık 2008’den bu yana İslâm Tarihi Anabilim Dalının başkanlığını yürütmektedir.

İslâm Tarihi Anabilim Dalında Şubat 2010 tarihi itibariyle Yüksek Lisans Programı açılmış olup bu faaliyetini sürdürmektedir. Nitelikli öğretim elemanları kazandırılması, akademik faaliyetlerin artırılması, katılımcı, etkin bir yönetim oluşturulması ve Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsüne bağlı Doktora Programı açılması Anabilim Dalımız için öncelikli hedefler arasındadır.

Anabilim Dalının amacı, İslâm tarihi ve medeniyetini bütün yönleri ile ele almak ve bu çerçevede lisans ve lisansüstü seviyede çalışmalar yapmak, bunların yanı sıra dinin tarihî, sosyal ve kültürel yönlerinin ve onun bu alanlara yaptığı katkıların araştırılması ve öğretilmesini sağlamaktır. Bu amaçlar doğrultusunda, yaklaşık on dört asırlık İslâm tarihinin temel konuları ele alınmakta, bu tarih boyunca meydana gelen siyasî, sosyal hadiseler ve kültürel gelişmeler karşılaştırmalı olarak incelenmekte, özellikle Türk-İslâm tarihi ve medeniyeti üzerinde kapsamlı çalışmalar yapılmaktadır.


Anabilim Dalımızdaki Dersler:
Yüksek Lisans:
İTS 701 İlk Dönem İslâm Tarihi I (3+)
İTS 702 İlk Dönem İslâm Tarihi II (3+)
İTS 707 İslâm Tarihi Kaynakları I (3+)
İTS 708 İslâm Tarihi Kaynakları II (3+)
İTS 713 Müslüman Türk Devletleri Tarihi I (3+)
İTS 714 Müslüman Türk Devletleri Tarihi II (3+)
İTS 720 İslâm Müesseseleri Tarihi (3+)
İTS 736 Seminer

Lisans:
İL 105 İslâm Tarihi I (2+0 Kredi)
İL 110 İslâm Tarihi II (2+0 Kredi)
İL 209 İslâm Tarihi III (2+0 Kredi)
İLS 210 İslâm Medeniyeti Tarihi (2+0 Kredi)
İLS 305 İslâm Kurumları Tarihi (2+0 Kredi)
İLS 319 Osmanlı Tarihi (2+0 Kredi)
İLS 444 İslam Tarihi Metinleri

Prof. Dr. Fatih Yahya AYAZ
İslâm Tarihi Anabilim Dalı Başkanı